Een musical naar het boek Tobit.
Het boek Tobit doet denken aan een sprookje. Er speelt een hond mee, er komt een engel in voor en een vis die kan praten. Het verhaal is niet in de bijbel van de protestanten gekomen en bij velen onbekend. Dat is jammer. Het is zo’n mooi verhaal, en na het eind kun je verzuchten ‘ze leefden nog lang en gelukkig.
Het Jiddische woord ‘mazzeltov’, (van het Hebreeuwse: mazal tov) dat ‘veel geluk’ of ‘alle goeds’ betekent, wordt geroepen nadat er op een Joodse bruiloft na de huwelijksvoltrekking door de bruidegom een glas kapot wordt getrapt. Het breken van het glas staat symbool voor het verdriet over het vernietigen van de tempel en de daaropvolgende diaspora en vervolgingen.
Het boek Tobit heeft maar veertien hoofdstukjes. Deze mooie novelle ontstond waarschijnlijk rond 200 vóór Christus. Het gaat over joden die in ballingschap leven, ergens in Assyrië, ver buiten Israël, in moeilijke omstandigheden dus, maar zij doen toch hun best om trouw te blijven aan hun God en aan de leefregels van hun volk. Tobit is een verzonnen verhaal, want er komen nogal wat fabelachtige en ongerijmde dingen in voor. Maar dat is helemaal niet erg. Ook verhalen die niet echt gebeurd zijn, kunnen waarheid bevatten. Als je deze sprookjesachtige novelle onbevangen leest, vind je er een rijke boodschap in.
“Er is geen glans, geen licht meer in zijn ogen.
De dag heeft plaatsgemaakt voor donk’re nacht.
Hij weet niet meer wat van hem wordt verwacht.
Hij voelt zich uitgeteld en zwaar bedrogen.”
“Ze komt niet los van haar afhank’lijk leven,
de stap die haar van vader scheidt is groot.
Aan wie kan zij zich onbevangen geven?
Wie trekt haar weer in ’t leven, uit de dood?”
“Je bent op weg en zoekt een spoor,
je reist naar buiten en naar binnen.
Soms moet je weer opnieuw beginnen,
gaat wat je had bereikt teloor.”
“Godlof, die ons vandaag het zonlicht geeft,
die eng’len stuurt om met ons mee te lopen,
die liefde is, waardoor wij blijven hopen.
Geprezen, die met ons het leven leeft.”
In de ballingschap, waarin het volk Israël verkeerde toen dit verhaal ontstond, moet dit tot de verbeelding hebben gesproken. Het volk was ook ver van huis en bang. Ook mensen van deze tijd zullen zich met de personen in het verhaal kunnen identificeren. Hoeveel goede mensen krijgen niet te maken met ziekte en machteloosheid, zoals Tobit? Maar in dit verhaal weten we al in het begin dat het vast wel goed zal komen. Een engel van God gaat, als mens, mee op reis.
De hond
Mocht iemand zich afvragen wat de hond in het verhaal doet: dat is een goede vraag. Daarover zijn de geleerden het niet eens. Ik heb ervoor gekozen de hond zonder commentaar en even vanzelfsprekend als in het boek Tobit een figurantenrol te geven.
De componist: Dennis Dronkers
U kunt natuurlijk ook even bellen of mailen met uitgever Jan de Jong: 0513-688951, info@intradamusic.nl.
Voorbeelden uit de partituur. Klik op de afbeeldingen voor een groter formaat.